Overslaan en naar de inhoud gaan

Laatst bijgewerkt: december 2018

 

Wulken zijn grijs-beige zeeslakken, waarvan de gespierde voet gegeten wordt. Ze hebben een spiraalvormig gewonden schelp. Wulken komen voor in een groot gedeelte van de Noord-Atlantische Oceaan, maar zijn in hoge dichtheden aanwezig langs de kust van het Cotentin-schiereiland in het westen van Normandië, waar wulken het hele jaar door worden gevangen. Deze zeeslakken worden pas geslachtsrijp als ze tussen de 5 en 7 jaar oud en 49 mm (mannetjes) of 52 mm (vrouwtjes) groot zijn. In FR-2017 werd dit aangepast tot 2.5-3 jaar en 40-45 mm – niet akkoord. Ze kunnen tot 10 jaar oud worden. Hun trage groei maakt ze zeer vatbaar voor overbevissing.

ton.

 

België importeerde in 2016 265 ton wulken, waarvan 74% uit Frankrijk en 12% uit Nederland waar wulken in de Noordzee en de Waddenzee opgevist worden. Belgische vissers landden zelf een kleine hoeveelheid wulken aan (48 ton) als bijvangst van de boomkor en bodemsleepnet.

 

 

Korven met aas

Al van in de Middeleeuwen wordt wulk als aas gebruikt bij de kabeljauwvangst. Pas in de vorige eeuw ontstond er ook een doelgerichte visserij op wulk voor menselijke consumptie. Wulken zijn zowel carnivoor als aaseters en worden vooral gevangen in korven met aas (met stukjes strandkrab, Noordzeekrab, hondshaai …). Deze selectieve visserijmethode wordt in Frankrijk uitgevoerd met kleine kustvaartuigen van minder dan 12 meter, die tijdens één etmaal meerdere honderden korven uitzetten. In de vismijn van Granville (Normandië) wordt het grootste deel van de Franse aanvoer verwerkt (50% in 2016).

 

 

 

Verzwakking van de stocks

De toestand van de wulkenpopulatie wordt niet opgevolgd door officiële onderzoeksinstanties. In Normandië wordt de ontwikkeling van de wulkenvisserij wel van nabij gevolgd door de lokale visserijverenigingen. Zij volgen ook enkele sleutelindicatoren op: vangst per inspanningseenheid, rendement, grootte van de individuen.


De financieel gunstige afzetmarkt (>3 €/kg) in het Verre Oosten (vnl. Zuid-Korea) draagt bij tot de winstmarges van deze visserij en bijgevolg tot de toename van de visserijinspanning, waardoor er een verhoogde nood aan beheer ontstaat. Het wulkenbestand  was eerder sterk verzwakt, deels door overbevissing en deels door wijzigingen in het milieu (vooral de vervuiling van de kustwateren), met in 2006-2007 een sluiting van de wulkenvisserij tot gevolg.

 

Onder toezicht

Omwille van de beschermingsmaatregelen is de visserijinspanning sterk gedaald (lagere quota en lagere vangsten in de voortplantingsmaand januari). In de twee Normandische departementen La Manche en Calvados, waar veel wulken worden aangeland, werd de wulkenvisserij onderworpen aan specifieke regels. Er is een vangstvergunning vereist die jaarlijks door de regionale visserijcomités wordt uitgereikt. Het aantal vergunningen daalde de laatste jaren aanzienlijk. Daarnaast heeft de lokale beroepssector vanaf 1983 een minimale aanlandingsmaat van 45 mm ingesteld, die overeenkomt met de grootte bij geslachtsrijpheid. Deze maatregel is sinds 2000 op Europees niveau overgenomen. Daarenboven dient het sorteren van de wulken aan boord van de schepen te gebeuren binnen de zone waar ze opgevist werden (nationale reglementering sinds 1995). In 2017 verkreeg de wulkenvisserij in de baai van Granville het duurzame visserijlabel MSC (Marine Stewardship Council) toegekend.

 

In België worden wulken veelal in (pikante) bouillon verkocht op kermissen en markten onder de naam ‘caracollen’. Deze volksnaam zorgt voor verwarring met de kleinere, zwarte alikruiken (Littorina littorea) die in sommige dialecten ook wel ‘caracollen’genoemd worden. Wulken worden in Brussel soms onder de naam ‘escargots’ verkocht. Maar dit is de naam voor landslakken.

 

In 2015 werden wereldwijd 36 341 ton wulken van de soort Buccinum undatum opgevist, met Frankrijk, Ierland en het Verenigd Koninkrijk als grote producenten.

 

 

Gekookt of levend

Wulken komen soms rauw (levend of diepgevroren), maar meestal gekookt in de handel. De verkoop van gekookte producten neemt toe omwille van het gemak en de tijdwinst die dit de consumenten en de restauranthouders oplevert.

 

TE ONTHOUDEN

  • Wulken zijn onmisbaar op een bord zeevruchten.
  • In Normandische wateren staat de stock onder toezicht van een regionale visserijvereniging. Na een stormloop op wulken in de jaren 80, werd voor een drastische verlaging van de visserijinspanning gekozen. De stock wordt nu beheerd op een duurzaam niveau.
  • De consumptie van wulk Buccinum undatum kan aangeraden worden.
  • De wulkenvisserij in de baai van Granville is MSC-gecertificeerd.
  • Vermijd de aankoop van wulken uit de Noordwestelijke Atlantische Oceaan. De stocks van de soort Busycotypus canaliculatus (Golf van Maine, VSA) is zeer sterk verzwakt. De soort Neptunea despecta (Nova Scotia en Newfoundland-Labrador, Canada) mag tijdelijk niet verkocht worden omwille van te hoge concentraties aan polluenten gemeten in het wulkenvlees.