Laatst bijgewerkt: Juni 2025
➜ BIOLOGIE
Gewone zeeduivel (Lophius piscatorius)
FAMILIE: Lophiidae.
KENMERKEN: Afgeplat lichaam, de kop is bijna rond en wijder dan het lichaam, brede mond met scherpe tanden. De eerste vinstraal van de rugvin is verlengd en ziet eruit als een hengel met aas.
HABITAT: Benthische soort die leeft in de buurt van zand- of modderbodems, tussen de kust en 1000 m diepte, in de oostelijke Atlantische Oceaan, van de Barentszzee tot de wateren rond West-Afrika, in de Middellandse Zee en in de Zwarte Zee.
VOEDSEL: Vis en eventueel, maar zelden ook weekdieren en schaaldieren.
GESLACHTSRIJP: Rockall en West-Schotland: 102,5 cm (vrouwtjes); 58 cm (mannetjes).
Golf van Biskaje: 83,5 cm (vrouwtjes); 54,5 cm (mannetjes).
Iberische kust: 94 cm (14 jaar/vrouwtjes); 50 cm (6 jaar/mannetjes).
IJsland: 80 cm (vrouwtjes); 61 cm (man).
Middellandse Zee: 68,5 cm (vrouwtjes).PAAITIJD: Van februari tot juli.
LEEFTIJD: 20 jaar.
ANDERE SOORTEN aanwezig op onze markt:
ZWARTE ZEEDUIVEL
(Lophius budegassa) leeft in Oost-Atlantische Oceaan en in de Middellandse Zee. Deze vis is samen met de gewone zeeduivel, de meest verkochte op onze markt. Ze zijn geslachtsrijp bij 66 cm in de Middellandse Zee en bij 70,5 cm in de Noordzee, Rockall en West-Schotland.
AMERIKAANSE ZEEDUIVEL
(Lophius americanus) leeft in de Oosterse wateren van Noord-Amerika. Geslachtsrijp bij 39-44 cm.
CHINESE ZEEDUIVEL
(Lophius litulon) leeft in NW-Stille Oceaan. Geslachtsrijp bij 56,5 cm.
➜ VANGST
Zeeduivel is een vis met een hoge marktwaarde die het hele jaar door voornamelijk met sleepnetten wordt gevangen. Wereldwijd bedraagt de aanvoer van zeeduivel (alle soorten samen) ongeveer 99.000 ton per jaar en dit gedurende de afgelopen 10 jaar. De Europese vloot, vertegenwoordigt 66% van de wereldwijde aanvoer (60.636 ton in 2022). In Europa worden twee soorten zeeduivel bevist: de gewone en de zwarte zeeduivel. Het merendeel van de aanvoer komt uit het noordoosten van de Atlantische Oceaan, voornamelijk uit de Keltische Zee en de Golf van Biskaje. In Europa zijn het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk de belangrijkste landen voor de visserij op zeeduivel. In Frankrijk wordt zeeduivel gericht bevist met bodemsleepnetten in Zuid-Bretagne (gemengde visserij) en met kieuwnetten in Noord-Bretagne. In België wordt de zeeduivel voornamelijk als bijvangst gevangen (1.629 ton in 2022) door boomkorren (96%) en bodemsleepnetten (4%).

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN


➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN
❚❙ Noordoostelijke Atlantische Oceaan: Bij de TAC voor zeeduivel wordt geen onderscheid gemaakt tussen de 2 soorten die hier voorkomen, namelijk de gewone zeeduivel (Lophius piscatorius) en de zwarte zeeduivel (Lophius budegassa). Het gebrek aan onderscheid tussen deze twee soorten maakt het moeilijk om specifieke maatregelen te treffen. Volgens wetenschappers voorkomt dit gecombineerd beheer van twee afzonderlijke soorten een effectieve controle op het exploitatiepercentage van elke soort en zou het in de toekomst kunnen leiden tot overbevissing van één van beide soorten.
De beheerplannen voor zeeduivel zijn als volgt:
Bestand uit Noordzee, Rockall, West-Schotland, Skagerrak en Kattegat: dit bestand is opgenomen in het meerjarig beheersplan voor demersale visbestanden in de Noordzee, dat door de EU goedgekeurd werd in 2018. Het werd niet geratificeerd door Noorwegen en Verenigd Koninkrijk.
Bestand Cantabrische Zee en Iberische kusten, bestand van Keltische Zee en noord/centraal/ offshore Golf van Biskaje: deze 2 bestanden zijn opgenomen in het meerjarige beheerplan voor de visserij in westelijke- en aangrenzende wateren, goedgekeurd door de EU in 2019. Er is geen gezamenlijk beheersplan opgesteld met het Verenigd Koninkrijk.
TAC EN WETENSCHAPPELIJK ADVIES 2024
Bestanden waarvoor de TAC's wetenschappelijk advies volgen:
Bestand Cantabrische Zee en Iberische kusten
Bestand Keltische Zee en noord/centraal/ offshore Golf van Biskaje
Bestanden waarvoor de TAC de wetenschappelijke adviezen niet volgt:
Noordzeebestand, Rockall, West-Schotland, Skagerrak en Kattegat.
Er is geen informatie beschikbaar voor de TAC voor het IJslandse bestand.
❚❙ In de Middellandse Zee is de vangst van zeeduivel niet onderworpen aan limieten (geen TAC).
❚❙ In de Verenigde Staten is de vangst van zeeduivel wel onderworpen aan TAC, vastgesteld op
basis van wetenschappelijke adviezen.
Er is geen minimum vangstgrootte opgelegd, maar de EU legt een minimumgewicht voor verkoop op van 500 g per gestripte hele vis, inclusief kop.

CONSUMPTIE
Van de zeeduivel wordt uitsluitend de staart verkocht, met of zonder vel, vers of bevroren, en in de vorm van filets. Daarnaast kunnen de wangetjes vers aan de detailhandel worden aangeboden. De lever van zeeduivel is een gastronomische delicatesse die heel geliefd is in Japan. In Frankrijk wordt deze verkocht in gesteriliseerde bokalen onder de naam ”foie de lotte". Zeeduivel is erg populair in Frankrijk en de nationale productie is niet voldoende om de honger van de fijnproevers te stillen. De vis wordt voornamelijk gewaardeerd voor zijn stevige, graatloze witte vlees. Daarom importeert Frankrijk ook extra verse zeeduivelstaart uit het Verenigd Koninkrijk. België importeert verse zeeduivelstaarten uit Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Frankrijk en België importeren eveneens diepgevroren zeeduivel uit China (Lophius Litulon) en in mindere mate uit de Verenigde Staten (Lophius americanus). Zeeduivel behoort tot de top 10 qua meest geconsumeerde vissoorten in Franse huishoudens. In België behoort ze tot de top 20.
ECOLABELS
MSC • één IJslandse visserij op de gewone zeeduivel die actief is in IJslandse wateren, NO-Atlantische Divisie 27.5.a, is gecertificeerd.
Gewone zeeduivel of zwarte zeeduivel?
De twee soorten verschillen enkel door de kleur van hun peritoneum (dun membraan dat de buikwand bedekt), die bij de gewone zeeduivel wit gekleurd is en bij de zwarte zeeduivel zwart. Zeeduivel wordt in België ook vaak ”lotte" genoemd of "staartvis". Dit laatste natuurlijk omdat alleen de staart verkocht wordt.
TE ONTHOUDEN
➜ Gewone zeeduivel en zwarte zeeduivel zijn de belangrijkste soorten zeeduivel op onze markten.
➜ Het bestand van zeeduivels (gewone & zwarte)
In goede staat: bestand in de Keltische Zee, de Golf van Biskaje, en de Iberische kusten;
Niet gedegradeerd, maar overbevist: Bestand Noordzee, Rockall, West-Schotland, Skagerrak en Kattegat;
Gedegradeerd en overbevist: bestanden in de Middellandse Zee en de Zwarte Zee.
➜ Het bestand van de gewone zeeduivel in IJsland is gedegradeerd en overbevist.
➜ De Amerikaanse zeeduivel in de Verenigde Staten lijkt op een duurzaam niveau te worden geëxploiteerd.
➜ De Chinese zeeduivel staat onder grote druk door de visvangst.
AANBEVELINGEN VOOR AANKOOP
- Bij voorkeur: De gewone zeeduivel en de zwarte zeeduivel: bestanden in de Keltische Zee en Noord/Centraal/Offshore Golf van Biskaje, zuidelijke Golf van Biskaje en Iberische kusten.µ
- Met mate: Zeeduivel uit de Verenigde Staten (bestand in goede staat maar voor het laatst beoordeeld in 2013).
- Bij voorkeur zeeduivelstaarten groter dan 45 cm uit noordoostelijke Atlantische Oceaan, of 35 cm bij Middellandse zee-exemplaren, en tenslotte 22 cm bij de Amerikaanse variant, afkomstig van volwassen vissen die de kans hebben gehad zich voort te planten.
- Te vermijden: Gewone en zwarte zeeduivel uit: Noordzee, Rockall, West-Schotland, Skagerrak en Kattegat, IJsland, evenals de bestanden uit de Middellandse en Zwarte Zee. vermijd ook Chinese Zeeduivel.