Overslaan en naar de inhoud gaan

Laatst bijgewerkt: april 2025

➜ BIOLOGIE

Zwarte degenvis (Aphanopus carbo)

• FAMILIE: Trichiuridae.
• KENMERKEN: Lintachtig lichaam, schubbenloze huid, spitse kaak gewapend met scherpe tanden. 
• HABITAT: Bentho-pelagische soort die leeft tussen de 200 en 1600 m diep.
• VOEDSEL: Inktvissen, schaaldieren en vissen.
• GESLACHTSRIJP: 85-117 cm (6-8 jaar/vrouwtjes).
• PAAITIJD: Madeira: september tot december.
• LEEFTIJD: 15 jaar.

ANDERE SOORT op de Europese markt:

ZILVEREN DEGENVIS (Lepidopus caudatus), leeft tussen de 100 en 600 m diep.                         Geslachtsrijpheid: 115 cm (3 jaar/ vrouwtjes)

➜ VANGST

De zwarte degenvis komt voor in de Noord-Atlantische Oceaan (van de Barentszzee en IJsland tot Noordwest-Afrika). De exploitatie in de Atlantische Oceaan vond haar aanvang pas midden jaren ‘80, aanvankelijk in Portugal, daarna ook in Frankrijk begin de jaren ‘90. Zwarte degenvis wordt enkel door de Europese vloot bevist. Het noordoostelijk deel van de Atlantische Oceaan is het belangrijkste aanvoergebied voor zwarte degenvis op de Europese markt. In dit gebied wordt de populatie van zwarte degenvis als één geheel beschouwd, opgesplitst in zowel een Keltische zone als een Iberische zone, elk omgeven door aangrenzende zones. In deze gebieden zijn twee zeer verschillende visserijen actief:

  • Noordelijke visserij (Keltische zone): voor de Britse eilanden tot aan IJsland. Zwarte degenvis wordt er voornamelijk door Franse trawlers in gemengde visserij gevangen, o.a. samen met blauwe leng en grenadiervis.

  • Een gerichte visserij met grondbeug aan de kust van Portugal rond het eiland Madeira (Iberische zone).

De  zilveren degenvis komt voornamelijk voor in de Atlantische Oceaan tussen de Canarische Eilanden en het noorden van de Golf van Biskaje. Men treft ze ook aan in de Middellandse Zee. Deze soort wordt voornamelijk bevist met de beuglijn. De Europese vloot vist voornamelijk in de Middellandse Zee op zilveren degenvis. De Europese aanvoer was eerder laag, en evolueerde sinds 2000 van 500 ton tot 5500 ton.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

Zilveren degenvis (Lepidopus caudatus)
Deze soort wordt wetenschappelijk niet opgevolgd. De status van het bestand in de noordoostelijke Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee is onbekend

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

In het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan geldt sinds 2003 een TAC voor de zwarte degenvis, maar er bestaat momenteel geen meerjarig beheersplan, noch wordt een minimum vangstgrootte ingesteld. Toch is de teruggooi van zwarte degenvis verwaarloosbaar. 

Tot in 2022 werd zwarte degenvis beheerd in twee hoofdgebieden: de Keltische zone en de Iberische zone. Sindsdien wordt slechts één wetenschappelijk advies opgesteld voor het hele noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan. Het bedraagt 4214 ton voor 2023 en 2024. 

Er zijn geen beheersmaatregelen voor de zilveren degenvis.

CONSUMPTIE 

Degenvis wordt erg gewaardeerd omdat hij geen graten heeft in het vlees. Deze vis wordt op de Franse markt voornamelijk aangeboden onder de vorm van verse filets. De behoorlijk angstaanjagende kop wordt meestal al verwijderd aan boord. In Portugal, Madeira en de Azoren wordt de degenvis in zijn geheel op de markt gebracht. De huid is glad, zonder schubben, waardoor hij erg kwetsbaar is om te hanteren. Deze en andere diepzeevissen worden door Belgische vissers niet gevangen. Op de Belgische markt vinden we deze soorten niet terug. Ze worden ook niet geïmporteerd.

De zilveren degenvis (Lepidopus caudatus) wordt gekenmerkt door een lichtere huid en een zwarte vlek op het hoofd.

De biologische kenmerken van de zwarte degenvis liggen dicht bij die van de gadidae familie (kabeljauw, koolvis).

De degenvis dankt zijn naam aan de zeer taps toelopende vorm van zijn platte lichaam en zijn schubvrije huid.

Het duurt 4,5 tot 14 jaar om de populatie van zwarte degenvis te laten verdubbelen. Voor zilveren degenvis ligt dat tussen de 1,4 en 4,4 jaar.

 

TE ONTHOUDEN

➜ Op de Europese markten komen twee soorten degenvis voor: de zwarte degenvis en de zilveren degenvis.
➜ De zwarte degenvis is een diepzeesoort.
➜ Ondanks de lage visserijdruk is er in het noordoosten van de Atlantische Oceaan geen stijging in de biomassa van zwarte degenvis waar te nemen.
➜ De zilveren degenvis wordt niet wetenschappelijk opgevolgd. De toestand van deze soort in de Noordoost-Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee is niet gekend.
➜ De zwarte degenvis wordt in diepzee bevist met bodemsleepnetten. Deze techniek heeft nefaste gevolgen voor diepzee-ecosystemen, die erg kwetsbaar zijn en bovendien nog grotendeels onbekend zijn. De soort wordt soms ook bevist met grondbeuglijnen, die heel wat bijvangst van kwetsbare soorten kennen.
➜ Sinds 2016 is het verboden om in Europese wateren met bodemsleepnetten in diep water >800m te vissen. Maar op internationaal niveau blijft men dit doen.

AANBEVELINGEN VOOR VERKOOP

ZWARTE DEGENVIS

  • Te vermijden: alle bestanden (omwille van niet-geclassificeerde bestanden en visserijtechnieken die kwetsbare ecosystemen aantasten of leiden tot bijvangst van kwetsbare soorten).


ZILVEREN DEGENVIS

  • Met mate consumeren: alle bestanden
  • Geef de voorkeur aan exemplaren groter dan 115 cm, of grote filets van volwassen individuen die de tijd hebben gehad om zich voort te
    planten.