Laatst bijgewerkt: Juni 2025

➜ BIOLOGIE

• FAMILIE: Nephropidae.

• KENMERKEN: Slank geel lichaam, fijne en zeer langwerpige scharen, ledematen die scharen dragen zo lang als het lichaam.

• HABITAT: Benthische soort die leeft op modderige of zand-modderige bodems, van 15 tot 800 m diep in de Oostelijke Atlantische Oceaan (van IJsland en Noorwegen tot Marokko) en in de Middellandse Zee.

• VOEDSEL: Schaaldieren, stekelhuidigen, weekdieren en borstelwormen.

• GESLACHTSRIJP: Golf van Biskaje: 85 mm (vrouwtjes/2,5-3 jaar); 65 mm (mannetjes/2 jaar). Keltische Zee: 102 mm (vrouwtjes).

• PAAITIJD: April tot augustus.

• LEEFTIJD: 5 jaar.

➜ VANGST

Op Noorse kreeft wordt meestal bij valavond of bij ochtendgloren gevist. Dan komt de Noorse kreeft uit zijn hol om voedsel te zoeken. Noorse kreeft wordt voornamelijk bevist in het noordoosten van de Atlantische Oceaan (49.712 ton in 2022). De levende Noorse kreeften die we op onze markten zien, worden in de buurt van de kust gevangen, door boten die één of twee nachten uitvaren. Noorse kreeften die door offshore-schepen (verder van de kust van Schotland en ten zuiden van Ierland) tijdens vistochten van ongeveer twee weken worden gevangen, worden op de schepen gekoeld of bevroren zodra ze gevangen zijn. Ze worden op de markt gebracht onder de naam "frozen Noorse kreeft". De Keltische Zee wordt geëxploiteerd door Franse, Ierse en Britse bodemsleepnetten; Porcupine Bank wordt ook geëxploiteerd door Spaanse schepen. In Schotland wordt de Noorse kreeft met korven gevangen. In Frankrijk wordt Noorse kreeft vooral in de Golf van Biskaje gevangen. Qua omzet is het een van de belangrijkste visserijen voor dit gebied. De Noorse kreeft wordt daar voornamelijk met bodemsleepnetten gevangen, op een diepte van ongeveer 100 meter. De korte afstand tot de thuishavens maakt het mogelijk de dieren dezelfde dag nog levend aan land te brengen. De Belgische vloot heeft in 2022 586 ton Noorse kreeft aangeland.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

De Noorse kreeft is gebonden aan zanderige-slibbige bodems die het verspreidingsgebied van een bestand afbakenen. Zo kunnen er meerdere bestanden (functionele eenheden) bestaan binnen een bepaald geografisch gebied. De evaluatie van de Noorse kreeftbestanden gebeurt door het tellen van de holen in elke functionele eenheid (FU) met behulp van een onderwater videocamera, tijdens specifieke wetenschappelijke expedities.

Van deze bestanden werden de grootste hoeveelheden ondermaatse Noorse kreeften die werden teruggegooid, geregistreerd in FU 5 (18%), 19 (43%), 23 en 24 (29%), met een overlevingspercentage van maximaal 50%. Middellandse Zee: de beoordeelde bestanden (Noord-Spanje, Ligurische Zee, Noordelijke Tyrreense Zee, Sardinië, Adriatische Zee, Malta en zuiden van Sicilië) zijn zwaar overbevist, met uitzondering van het bestand in de Adriatische Zee, dat in goede staat verkeert. De Spaanse voorraad is zelfs ingestort.

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

❚❙ In het NO-deel van de Atlantische Oceaan is de visserij op Noorse kreeften onderworpen aan een TAC en een minimale vangstmaat op Europees niveau.
Franse vissers in de Golf van Biskaje stellen zichzelf sinds 2002 strengere regels op dan de Europese regelgeving voorschrijft:

• een vergunning die het aantal vaartuigen beperkt;

• een minimale vangstmaat van 90 mm (van rostrum tot staart), wat groter is dan de EU-maat;

• selectieve vangstmethoden ter bescherming van jonge Noorse kreeften en heek, die de belangrijkste bijvangst vormen in dit gebied;

• de invoering van 'kokers’ wat het vrijlaten van kleine Noorse kreeften makkelijker maakt en zo hun overlevingskansen verbetert. 

• Het Porcupine Bank-gebied is sinds 2010 onderworpen aan een sluiting tijdens de paaiperiode. 

❚❙ In de Middellandse Zee geldt in sommige subregio's een beperking van de visserij-inspanning (aantal toegestane visdagen) per gebied en per land. Het aantal toegestane visdagen is bovendien afhankelijk van de scheepslengte.
 

Minimale grootte:
(Totale lengte)
NO-Atlantische Oceaan                 > 85 mm
    - ICES-deelgebieden 8/9/10      > 70 mm
    - Skagerrak en Kattegat            > 105 mm
Middellandse Zee                          > 70 mm

CONSUMPTIE 

Op onze markten worden Noorse kreeften voornamelijk als geheel verkocht, levend of bevroren (ook soms enkel de staart). De verkoop van vers gekookte Noorse kreeften is laag, maar neemt toe tijdens de eindejaarsfeesten. Belgische gezinnen consumeerden 67 ton in 2021. In België is het de gewoonte om Noorse kreeft voorgekookt te verkopen, alhoewel nu ook verse en diepgevroren exemplaren steeds meer gekocht worden. Frankrijk is een van de belangrijkste markten voor Noorse kreeften, die voornamelijk uit het Verenigd Koninkrijk worden geïmporteerd. De consumptie is sterk geconcentreerd in de Franse productiegebieden: zo neemt het westen van het land 80% van de levende en gekoelde Noorse kreeften voor zijn rekening die in de kleinhandel verkocht worden. België importeerde in 2021 328 ton Noorse kreeften, voornamelijk diepgevroren uit Nederland en Frankrijk. Op haar beurt exporteert België hiervan de helft terug naar overige Europese landen.

ECOLABELS

• MSC • Een gemengde Duitse, Deense, Nederlandse en Zweedse visserij is gecertificeerd.